Werkdruk wordt vaak gezien als iets negatiefs, maar is dat reëel? Is er iemand die, op een schaal van 0 – 10, letterlijk nul werkdruk wil? Deze vraag wordt vaak gesteld in sessies die we faciliteren, en dan komt het gemiddelde eigenlijk altijd uit op een 7.5, best wenselijk dus. En niet alleen wenselijk, het is noodzakelijk! Zonder werkdruk is het namelijk erg moeilijk om energiek en toegewijd te raken1. Ook in de topsport is druk een noodzaak om te presteren.
Werkdruk is wenselijk en in sommige gevallen zelfs noodzakelijk. Maar waarom wordt het dan als negatief ervaren? Mogelijk omdat té hoge werkdruk die té lang aanhoudt leidt tot werkstress. Over werkdruk valt te twisten of het positief of negatief is, maar over stress niet. Stress wordt overduidelijk ervaren als iets negatiefs, onder andere door een verhoogde hartslag, of transpireren5. Het is een fight-or-flight reactie op een bepaalde situatie. Maar deze reactie is wel iets waar je invloed op kan uitoefenen. Stress is namelijk niet een onafwendbaar gevolg van een bepaalde situatie; volgens de rationeel-emotieve training zijn het jouw gedachten over die situatie die je stress opleveren!
Elk mens reageert anders in eenzelfde situatie, ook wat betreft de mate waarin er stress wordt ervaren. Een situatie op zich heeft geen directe invloed op jouw authentieke stressreactie, het is de manier waarop jij de situatie registreert en jouw gedachten (spannend of niet?) die bepalen of je stress krijgt of niet. Met dit gegeven kan je de stressimpuls verkleinen, de regie pakken en werkdruk beheersbaar maken4. Maar wat moet je dan doen om er voor te zorgen dat je een situatie niet als spannend of dreigend registreert, waardoor je de stressimpuls verkleint?
Werkdruk zonder stress
Om een stressimpuls te beïnvloeden en verminderen moet je die eerst begrijpen. Wat maakt dat deze situatie iets met je doet? Vervolgens is het belangrijk om na te gaan of de situatie wel of niet binnen jouw cirkel van invloed valt: is dit iets waar jij iets aan kan doen? Is dat niet zo? Dan kan je het beter loslaten. Kan je er wel iets aan doen? Onderneem dan actie! Onderzoek van Steinhardt en Dolbier toont aan dat actie ondernemen, in welke vorm dan ook, altijd beter is voor je gemoedstoestand. Een situatie afschuiven op iemand anders of een excuus voor jezelf bedenken zorgt voor een negatieve mindset. Met een positieve, daadkrachtige mindset kan je juist de regie pakken over een situatie en jouw gedachten over die situatie, je cirkel van invloed vergroten en je (stress)reactie onder controle krijgen en omzetten in motivatie en bevlogenheid. Klinkt goed, toch? Zelfs Obama is het er mee eens!
Zo maak je werkdruk dus beheersbaar; door je bewust te zijn van je perceptie en een positieve mindset. Door niet de negatieve kanten van een situatie in de spotlight te zetten, maar jouw kansen in deze situatie! En er zijn nog meer manieren om ervoor te zorgen dat werkdruk kan leiden tot bevlogenheid. Volgens het Job Demands-Resources model1 zijn er een aantal energiebronnen die, als ze in balans zijn met werk eisen zoals werkdruk, leiden tot hoge bevlogenheid.
Energiebronnen om stress te verlagen
Het JD-R is het bekendste en meest gebruikte model in de organisatiepsychologie om motivatie en stress van medewerkers te verklaren. Werk eisen zoals werkdruk zorgen voor stress en verlagen bevlogenheid, terwijl energiebronnen zorgen voor motivatie en verhogen bevlogenheid. Voorbeelden van energiebronnen zijn o.a. het ervaren van autonomie, een gevoel van competentie, waardering van een leidinggevenden of verbinding met collega’s. Daarnaast toont dit model aan dat als zowel werkeisen (zoals werkdruk) en energiebronnen (zoals gevoel van competentie) aanwezig zijn, motivatie en daarmee bevlogenheid vergroot! Door er de juiste dingen tegenover te zetten kan je werkdruk dus voor je laten werken en leidt het tot bevlogenheid.
Dus, wilt je werkdruk beheersbaar maken? Ga na wat er wél in jouw cirkel van invloed ligt om de situatie aan te vliegen. Wil je werkdruk voor je laten werken? Focus dan op de energiebronnen die je in kan zetten in deze situatie. Zo wordt werkdruk niet een last, maar een uitdaging die motiveert! Zorg dat je van werkdruk naar werkgeluk gaat! Download ons gratis e-book over bevlogen medewerkers.
Literatuur
1 Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2017). Job demands–resources theory: Taking stock and looking forward. Journal of occupational health psychology, 22(3), 273.
2 Liu, D., Zhang, S., Wang, Y., & Yan, Y. (2021). The antecedents of thriving at work: a meta-analytic review. Frontiers in psychology, 12, 659072.
3 Sonnentag, S., Cheng, B. H., & Parker, S. L. (2022). Recovery from work: Advancing the field toward the future. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 9, 33-60.
4 Steinhardt, M., & Dolbier, C. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American college health, 56(4), 445-453.
5 Williams, P. G., Rau, H. K., Cribbet, M. R., & Gunn, H. E. (2009). Openness to experience and stress regulation. Journal of Research in Personality, 43(5), 777-784.
Deel dit bericht
Jelte Hoekstra
Ben jij benieuwd wat we kunnen betekenen voor jou? Neem contact op met Jelte!